Çocuk Ne Zaman Şımarır?

Çocuk Ne Zaman Şımarır?

Çocuk ne zaman şımarır? sorusu, birçok ebeveynin sık sık kendine sorduğu, ama çoğu zaman yanlış yorumladığı bir konudur. Her ağlayan, ısrar eden ya da “istemiyorum” diyen çocuğa “şımarık” demek, aslında hem çocuğun ihtiyaçlarını göz ardı etmek hem de davranışın altında yatan sebepleri görmezden gelmek olur. Çünkü çocuklar, davranışlarıyla bir şey anlatmaya çalışırlar; her zaman sözcüklerle ifade edemezler. Bu yüzden çocuk ne zaman şımarır? sorusunun cevabı, çocuğun değil, yetişkinin tutumlarıyla yakından ilgilidir.

Teorik olarak “şımarıklık” diye adlandırılan davranışlar, çocuğun sınırları test etme, ilgi çekme ya da duygusal ihtiyacını ifade etme biçimidir. Bir çocuk, sürekli olarak her isteği karşılandığında, hiçbir sınırla karşılaşmadığında ya da tutarsız yaklaşımlara maruz kaldığında, dış dünyada da aynı beklentiyle hareket eder. Bu da toplumun gözünde “şımarık” olarak algılanabilir. Ancak burada unutulmaması gereken önemli bir nokta vardır: Her yoğun duygusal tepki, şımarıklık değildir. Bazen çocuk sadece yorulmuştur, dikkat çekmeye çalışıyordur ya da kendi sınırlarını zorlamaktadır. Dolayısıyla çocuk ne zaman şımarır? sorusu, onun verdiği tepkiden çok, o tepkinin neden ve nasıl karşılandığıyla ilgilidir.

Campus Akademi (Çocuk Gelişim Atölyesi) olarak biz, çocuğun her davranışını bir mesaj olarak ele alırız. “Şımarıyor” dediğimiz birçok davranışın arkasında, karşılanmamış bir ihtiyaç, yeterince anlaşılmamış bir duygu ya da sınır eksikliği olabilir. Ailelere önerimiz şudur: Çocuk ne zaman şımarır? sorusuna yanıt ararken, önce şu soruları kendinize sorun: “Bu davranışı neden yapıyor olabilir?”, “İhtiyacı ne?”, “Ben bu duruma nasıl tepki veriyorum?” Çünkü her aşırı tepki, mutlaka bir neden taşır. Sınırlar net ama sevgiyle çizildiğinde, çocuk şımarmaz; ne zaman duracağını, nasıl davranacağını öğrenir. Unutmayın, şımarıklık değil, yönlendirilmemiş duygu yoğunluğu vardır. Ve her çocuk, anlaşılmaya en çok ihtiyaç duyduğu anlarda, en anlaşılmaz davranışları gösterebilir.

Çocuğun Şımarık Olduğu Nasıl Anlaşılır?

Teorik olarak “şımarıklık” kavramı, gelişimsel süreçten ziyade çocuğun aşırı ilgi, sınırsızlık veya tutarsızlık sonucu gösterdiği bazı davranışları tanımlar. Eğer bir çocuk her istediğini ağlayarak elde edebiliyorsa, “hayır” yanıtı hiç duymamışsa ya da kurallar tutarsız şekilde uygulanıyorsa, zamanla beklentisi hep “istediğim olsun” yönünde gelişebilir. Bu da onun her ortamda kendi isteğinin gerçekleşmesini beklemesine, olmadığında ise yoğun tepkiler vermesine neden olabilir. Dolayısıyla çocuğun şımarık olduğu nasıl anlaşılır? sorusuna verilebilecek ipuçları arasında şunlar sayılabilir:
– Sürekli ilgi bekleme,
– Kurallara uymakta zorlanma,
– Her istediğini anında yaptırmaya çalışma,
– “Hayır” yanıtına aşırı tepki verme,
– Duygularını kontrol edemediği durumların dışında, sınır koyulduğunda öfke krizi yaşama.
Ancak bu davranışlar süreklilik göstermiyorsa, bir gelişim döneminin parçası olabilir ve bu da şımarıklık değildir.

Campus Akademi (Çocuk Gelişim Atölyesi) olarak bizler, çocuğun davranışlarını sadece yüzeydeki haliyle değil, altındaki duygusal ihtiyaçlarla birlikte değerlendiriyoruz. Ailelere önerimiz şu: Çocuğun şımarık olduğu nasıl anlaşılır? sorusunu sorarken, çocuğunuzun davranışlarını gözlemlerken şu noktaları değerlendirin: Bu davranış her ortamda aynı mı? Sadece sizinle mi yapıyor? Hangi durumlarda tetikleniyor? Ve en önemlisi, siz nasıl tepki veriyorsunuz? Çünkü şımarıklık bir sonuçtur, genellikle ortamın ve yetişkin tepkilerinin bir yansımasıdır. Bu nedenle sınır koyarken net ama sevgi dolu olmak, tutarlılığı elden bırakmamak ve çocuğun duygularını küçümsemeden yönlendirmek en etkili çözümdür. Unutmayın, her davranışın altında görülmek isteyen bir duygu yatar.

Aile Tutumları Çocuğun Şımarıklığını Nasıl Etkiler?

Aile tutumları çocuğun şımarıklığını nasıl etkiler? sorusu, çocuk davranışlarını anlamaya çalışan ebeveynlerin mutlaka üzerine düşünmesi gereken bir sorudur. Çünkü çocuklar doğduklarında şımarık değildir; şımarıklık dediğimiz davranış kalıpları, çoğunlukla çevresel etkilerle, özellikle de ebeveyn tutumlarıyla şekillenir. Bir çocuğun her isteğinin sorgusuzca yapılması, sınır koyulmaması ya da tutarsız disiplin anlayışı, zamanla çocuğun her ortamda bu davranışları tekrarlamasına neden olabilir. Bu yüzden aile tutumları çocuğun şımarıklığını nasıl etkiler? sorusunun cevabı, ebeveynin yaklaşım biçiminde gizlidir.

Teorik olarak çocuk gelişiminde sınırlar, çocuğun güvenliğini ve sosyal uyumunu sağlamak için olmazsa olmazdır. Ancak bazı ailelerde çocuğa “hayır” denilmesi adeta yasak gibidir. Aşırı koruyucu, izin verici ya da çocuğun her dediğini yapan ailelerde çocuklar, kendi merkezlerinde bir dünya kurar. Bu durumda sınır tanımayan, her istediği olsun isteyen, reddedilmeye tahammül edemeyen davranışlar gelişebilir. Ayrıca tutarsız tutumlar da çocuğun kafasını karıştırır. Örneğin, bir gün aynı davranışa gülen anne-baba, ertesi gün kızarsa çocuk neyin doğru neyin yanlış olduğunu öğrenemez. Bu da aile tutumları çocuğun şımarıklığını nasıl etkiler? sorusuna güçlü bir örnek oluşturur. Sevgi ile sınır arasındaki denge, çocukların hem özgür hem de sorumluluk sahibi bireyler olmalarını sağlar.

Campus Akademi (Çocuk Gelişim Atölyesi) olarak bizler, ebeveyn tutumlarının çocuk davranışlarını nasıl şekillendirdiğini detaylı şekilde gözlemliyor ve aileleri bu konuda bilinçlendirmeye büyük önem veriyoruz. Ailelere önerimiz şu: Aile tutumları çocuğun şımarıklığını nasıl etkiler? sorusunu kendinize sorarken “Ben ne zaman hayır diyorum?”, “Tutarlı mıyım?”, “Sınır koyarken sevgiyle mi yaklaşıyorum, öfkeyle mi?” gibi soruları da yanıtlamaya çalışın. Çocuklar, sınırları sevgiyle öğrendiklerinde kendilerini daha güvende hissederler. Kurallar net, açıklamalar sade ve tutumlar kararlı olduğunda, çocuklar da davranışlarını buna göre şekillendirir. Unutmayın, şımarıklık çocuğun bir sorunu değil; çoğu zaman yanlış yönlendirilmiş sevginin bir sonucudur. Sevgi ve sınır birlikte sunulduğunda, çocuk dengeli ve uyumlu bir birey olarak gelişir.

Şımartılan Çocuklarda Görülen Davranış Problemleri

Şımartılan çocuklarda görülen davranış problemleri, ilk bakışta sadece “ağlama”, “inatlaşma” ya da “ısrarcılık” gibi basit durumlar gibi görünse de aslında çocuğun hem sosyal ilişkilerini hem de duygusal gelişimini olumsuz yönde etkileyen daha derin sorunlara dönüşebilir. Birçok aile çocuğunu “çok sevdiği” için onun her istediğini yapar, her ağladığında hemen çözüm sunar ya da hiç “hayır” demez. Ancak bu yaklaşım, sevgiyle karıştırılan bir kontrolsüzlük haline geldiğinde çocuğun sınır algısı bozulur. İşte bu noktada şımartılan çocuklarda görülen davranış problemleri ortaya çıkar ve zamanla hem aile içinde hem de sosyal ortamlarda ciddi sorunlara neden olabilir.

Teorik olarak bakıldığında, şımartılma; çocuğun yaşına, gelişimine ve gerçek ihtiyacına uygun olmayan şekilde aşırı ilgi, ödül veya izin verilmesi durumudur. Bu çocuklar genellikle sınırlarla tanışmadıkları için kurallara uymakta zorlanırlar. “Hayır” kelimesine tahammülleri düşüktür ve istedikleri olmayınca öfke patlamaları yaşayabilirler. Ayrıca sorumluluk almakta isteksiz, paylaşımda zorlanan, sabırsız ve otoriteyle sık sık çatışan davranışlar da bu tabloya eşlik edebilir. Dolayısıyla şımartılan çocuklarda görülen davranış problemleri sadece ev ortamında değil, okulda, sosyal ilişkilerde ve ileriki yaşlarda hayatın birçok alanında da etkisini gösterir.

Campus Akademi (Çocuk Gelişim Atölyesi) olarak biz, bu tür davranış problemlerinin altında genellikle sınır eksikliği, tutarsız ebeveyn yaklaşımı ve çocuğun duygularının yeterince düzenlenememiş olması gibi nedenlerin yattığını gözlemliyoruz. Ailelere önerimiz şu: Şımartılan çocuklarda görülen davranış problemleri, çocuğun kötü niyetiyle değil, yanlış öğrenmelerle ilgilidir. Bu yüzden çocuğu suçlamadan, davranışın nedenini anlamaya çalışmak ve sınır koyma konusunda net, tutarlı ama sevgi dolu bir yaklaşım benimsemek gerekir. Unutmayın, çocuğa her istediğini vermek sevgi değil; sınırlarla büyütmek, gelişimi için gerçek bir destektir. Sevgi + sınır = sağlıklı birey.

Çocukları Şımartmadan Sevgi Göstermek Mümkün mü?

Çocukları şımartmadan sevgi göstermek mümkün mü? sorusu, aslında birçok ebeveynin içten içe sorduğu ama yanıtını netleştiremediği bir sorudur. Çünkü sevgi vermekle şımartmak arasında ince bir çizgi vardır. Bazı ebeveynler çocuklarına olan sevgilerini, onların her isteğini yerine getirerek göstermeye çalışır. Oysa ki gerçek sevgi, her dediğini yapmak değil, çocuğun duygusal ihtiyaçlarını doğru şekilde karşılayabilmek demektir. Bu nedenle çocukları şımartmadan sevgi göstermek mümkün mü? sorusunun cevabı net bir şekilde evettir — hem de olması gereken budur.

Teorik olarak çocuklar, sevgiyle büyümeye ihtiyaç duyar ama bu sevgi, kuralsızlık ya da sınırsız isteklerin karşılanması anlamına gelmez. Koşulsuz sevgi, çocuğun başarısına, davranışına ya da o anki ruh hâline bağlı olmadan yanında olunmasıdır. Şımartma ise genellikle çocuğun yaşına ve gelişimine uygun olmayan, gereğinden fazla ilgi, ayrıcalık ya da kontrolsüzce verilen ödüllerle ortaya çıkar. Eğer bir çocuk her “istemiyorum” dediğinde sorumluluktan kurtuluyor, her “istiyorum” dediğinde hemen sahip oluyorsa, bu bir sevgi göstergesi değil; sınır eksikliğidir. Dolayısıyla çocukları şımartmadan sevgi göstermek mümkün mü? sorusuna verilecek sağlıklı cevap; sınırlarla desteklenen, tutarlılık içeren bir sevgi modelidir.

Campus Akademi (Çocuk Gelişim Atölyesi) olarak biz, çocuklara sevgi göstermenin en güçlü yolunun duyulduklarını, görüldüklerini ve kabul edildiklerini hissettirmek olduğunu savunuyoruz. Sevgi; çocuğun oyununa katılmak, onu dinlemek, duygularını ciddiye almak, hata yaptığında da yanında olmaktır. Çocukları şımartmadan sevgi göstermek mümkün mü? sorusuna ebeveynler şu şekilde yaklaşabilir:
– “Hayır” derken de sevgiyle konuşabiliyor muyum?
– Sınır koyarken açıklayıcı ve tutarlı mıyım?
– Çocuğumla sadece sorun çözmek için mi ilgileniyorum, yoksa onunla keyifli zaman da geçiriyor muyum?

Unutmayın, bir çocuk ne kadar çok sınır tanımayı öğrenirse, o kadar güvende hisseder. Sevgiyle koyulan sınırlar, çocuğa “sen değerlisin ve bu yüzden sana rehberlik ediyorum” mesajı verir. Yani evet, çocukları şımartmadan sevgi göstermek mümkündür ve bu, onların gelişimi için en sağlıklı yoldur. Sevgi; sınırsızlık değil, rehberliktir.

Şımarıklık ile Özgüven Arasındaki Fark Nedir?

Şımarıklık ile özgüven arasındaki fark nedir? sorusu, çocukların davranışlarını anlamaya çalışan birçok ebeveynin zaman zaman kafasını karıştıran önemli bir konudur. Çünkü dışarıdan bakıldığında hem özgüveni yüksek hem de şımarık davranışlar sergileyen çocuklar benzer görünebilir: Konuşkan, kendinden emin, isteğini dile getiren, sınırları zorlayan… Ancak bu iki kavram, hem kökeni hem de sonuçları açısından birbirinden çok farklıdır. Bu nedenle şımarıklık ile özgüven arasındaki fark nedir? sorusunun cevabını bilmek, çocuklara sağlıklı davranış alışkanlıkları kazandırmak açısından oldukça önemlidir.

Teorik olarak özgüven, çocuğun kendini tanıması, değerli hissetmesi ve yeteneklerine güvenmesidir. Özgüveni yüksek çocuk; duygularını ifade eder, başkalarının sınırlarına saygı duyar, gerektiğinde yardım ister, hatalarını kabullenebilir ve yeni şeyler denemekten korkmaz. Şımarıklık ise çocuğun ilgi ve isteklerini karşılamak için başkalarının sınırlarını görmezden gelmesi, her dediğinin yapılmasını beklemesi ve “hayır” yanıtına tahammül gösterememesiyle ortaya çıkar. Özgüvenli çocuk “istekte” bulunur ama yanıt ne olursa olsun kendine olan saygısını korur. Şımarık çocuk ise “talep eder” ve istediği olmayınca kriz çıkartabilir. Dolayısıyla şımarıklık ile özgüven arasındaki fark nedir? sorusunun özeti şudur: Özgüven, içten gelen bir değerdir; şımarıklık ise dıştan gelen ilgiyle kontrolsüz biçimde büyüyen bir beklentidir.

Campus Akademi (Çocuk Gelişim Atölyesi) olarak biz, çocukların özgüven kazanırken aynı zamanda sınır tanımayı da öğrenmelerini hedefliyoruz. Çünkü sağlıklı gelişim, sadece kendini ifade etmekle değil, başkalarıyla uyum içinde yaşayabilmekle mümkündür. Ailelere önerimiz şudur: Şımarıklık ile özgüven arasındaki fark nedir? sorusunu düşünürken çocuğunuzun “isteklerini” değil, “istekte bulunma biçimini” inceleyin. Saygılı mı? Israrcı mı? Kriz mi çıkarıyor? Yoksa alternatif çözüm arayabiliyor mu? Unutmayın, özgüvenli çocuklar güçlü bireyler olurken; şımarıklıkla büyüyen çocuklar, sosyal ortamlarda sık sık uyum sorunları yaşayabilir. Sevgiyle birlikte sınır, değerli hissettirmeyle birlikte sabır öğretildiğinde, çocuklar hem özgüvenli hem saygılı bireyler olarak gelişir.